Yapım Aşırı Düşük – Aşırı Düşük Teklif Açıklamasının Reddi

Karar No              : 2019/UY.I-733

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2018/504923 İhale Kayıt Numaralı “Mersin, Adana Otoyol Bakım İşletme Şeflikleri Sorumluluk Ağındaki Otoyollarında, Bağlantı Yollarında ve Muhtelif Kesimlerdeki  Hasarlı Oto korkulukların Bakım ve Onarımı Yapılması Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından 09.11.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Mersin, Adana Otoyol Bakım İşletme Şeflikleri Sorumluluk Ağındaki Otoyollarında, Bağlantı Yollarında ve Muhtelif Kesimlerdeki Hasarlı Otokorkulukların Bakım ve Onarımı Yapılması Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Ce-Sa Yapı İnşaat Otomotiv Bilgi Teknolojileri San. ve Tic. A.Ş. – Mehmet Düzenli İş Ortaklığı’nın 06.05.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.05.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 16.05.2019 tarih ve 20411 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.05.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/514 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 30.01.2019 tarihli 2018/UY.I-141 sayılı Kurul kararı ile ihale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmediği, ancak anılan Kurul kararının, açılan dava sonucunda  Ankara 17. İdare Mahkemesinin 14.03.2019 tarihli kararı ile bozulduğu, anılan mahkeme kararını uygulamak üzere alınan 10.04.2019 tarihli ve 2019/MK-131 sayılı Kurul kararı ile ihale üzerinde kalan isteklinin teklifinin uygun görülmemesine ilişkin kısmın iptal edildiği ve “kompresör” girdisine ait sunulan fiyat teklifine dayanak oluşturulan belgelerin istenilerek sonuçlandırılmasının belirtildiği, idarece bu belgelerin meslek mensubundan istenildiği ve uygun görüldüğü, ancak 03.017/3 poz numaralı kompresör rayici için alınan fiyat teklifinde veya dayanak oluşturan belgelerde, söz konusu kompresörün belgeyi düzenleyen firmanın envanterinde olduğuna dair  ilave belge sunulmadığı, teknik şartların sunulan belgeden anlaşılamadığı,

Meslek mensubu ile fiyat teklifini düzenleyen firma arasında tam tasdik sözleşmesi olmadığı,

Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının fiyat teklifi düzenleme tarihinden sonra düzenlendiği,

Maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki rakamların gerçekçi olmayıp hayali olduğu,

Maliyet/satış tutarı tespit tutanağında geçici vergi beyanname döneminin 2018/3 olarak belirtildiği, ancak defter tasdikinin 2016 yılında olduğu, 2013 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 220’ci maddesine göre defter tasdikinin hesap döneminden önce gelen son ayda yapılması gerektiği, dayanaktan yoksun deftere göre çıkarılan tutanakların kabul edilmemesi gerektiği, söz konusu meslek mensubu hakkında ayrıca   SMMM odasına şikayette bulunacakları,

Fiyat teklifinin eki maliyet/satış tutarı tespit tutanağında, 152 numaralı mamul mallar tablosunun boş bırakıldığı ve 153 numaralı ticari mallar hesabında ise bariz hatalar yapıldığı, buradan hareketle fiyat teklifine esas hesaplamaların hayal ürünü olduğunun anlaşılabileceği,

Sonuç olarak aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmeyerek teklifin reddedilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

06.02.2019 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Yakar Galvaniz Metal Yol İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi. – Alpaslan Yol İnşaat Taahhüt Madencilik Elektrik Elektronik Telekomünikasyon Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, anılan karara yönelik olarak yapılan itirazen şikâyet başvurusu sonucunda 30.01.2019 tarihli ve 2019/UY.I-141 sayılı karar ile “…Aşırı düşük teklif açıklaması yapacak istekliler tarafından makine ve ekipman girdilerinin bileşenlerinden amortismana yönelik yapılacak açıklamalarda, kamu kurumu birim fiyatlarının (DSİ, ÇŞB, KGM vb.) rayici kullanılabileceği gibi söz konusu makine ve ekipmanın isteklinin kendi malı olması halinde ilgili makine ve ekipmanın edinim bedeli veya kayıtlı değeri üzerinden açıklama yapılabilmektedir.

“03.017/3” poz numaralı  “Kompresör (250 Cfm’lik+havalı şahmerdan+havalı delici+havalı sıkıcı gurubu+pick-up veya kamyonet)” rayici için Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan “Yol, Köprü, Tünel, Bitümlü kaplamalar, Bakım ve Trafik işlerine ait fiyat analizleri” kitabı incelendiğinde, anılan rayicin, amortisman, yedek parça, tamir bakım, sermaye faizi, sigorta, nakil montaj, demontaj gibi alt bileşenlerden oluştuğu görülmüştür. Ayrıca anılan rayicin 2018 yılı yayımlanan birim fiyatının 70.000,00 TL olduğu, ihale üzerinde kalan istekli  tarafından sunulan fiyat teklifinde ise öngörülen fiyatın 20.000,00 TL olduğu, istekli tarafından sunulan analizde girdi fiyat olarak resmi rayiç kullanıldığında analiz karsız fiyatının 8,42 TL yerine 10,07 TL olacağı ve teklif fiyatının üzerinde olacağı görülmüştür.

Aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekli tarafından “KGM/3780/2-M” iş kaleminde yer alan “03.017/3 Kompresör (250 Cfm’lik+havalı şahmerdan+havalı delici+havalı sıkıcı gurubu+pick-up veya kamyonet)” rayici için Raysan Müh. Kalıp Makine Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığı, anılan rayicin yukarıda sayılan alt bileşenlerinden birisi olan amortisman bedelinin açıklanması için anılan makine için kendi malı olarak aktifinde kayıtlı olduğunu gösterir bir belge sunulmadığı, bu durumda resmi rayicin kullanılmak suretiyle açıklama yapılması gerektiği anlaşılmıştır. Envanterinde aşırı düşük teklif açıklaması istenilen iş makinesi bulunan istekliler bakımından bu durumun Kanun’un 38’inci maddesinde yer alan avantajlı koşul olarak kullanılabileceği, ancak şikayete konu söz konusu durumda, iş makinesinin açıklama sunan isteklinin envanterinde kayıtlı olduğunu tevsik edici amortisman defteri vb. belgeler sunulmadığı, başka bir anlatımla isteklinin kendi malı olarak açıklamada kullanabileceği iş makinesi olmaksızın fiyat teklifi alınmak suretiyle amortisman maliyetine ilişkin açıklama yapılmasının uygun olmayacağı, öte yandan yukarıda yapılan değerlendirmelerin aksine bir kabulün ise kendi malı aracı iş makinesi bulunan isteklilerce kullanılması mümkün olan avantajlı koşulun haksız kullanımı sonucu doğuracağı anlaşılmış, amortisman girdisinin fiyat teklifi ile açıklanabilmesine izin veren mevzuat hükmü de bulunmadığı göz önüne alındığında söz konusu makine için yapılan açıklamanın bu yönüyle uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır…” gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunmayarak “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine” karar verildiği görülmüştür.

Anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle, Yakar Galvaniz Met. Yol İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Alpaslan Yol İnş. Taah. Mad. Elek. Elekt. Tel. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı vekili tarafından açılan davada, Ankara 17. İdare Mahkemesinin 14.03.2019 tarihli  ve E:2019/278 K:2019/491sayılı kararı ile “dava konusu işlemin iptaline” karar verilmesi üzerine alınan 10.04.2019 tarihli ve 2019/MK-131  sayılı Kurul kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 30.01.2019 tarihli ve 2019/UY.I-141 sayılı kararının “kompresör” girdisine yönelik değerlendirmelerin iptaline,

2- Anılan mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda idare tarafından kompresör girdisi için sunulan fiyat teklifine dayanak belgelerin istenilerek değerlendirme yapılmasını teminen 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,” karar verilmiştir.

İdarece anılan Kurul kararını yerine getirmek amacıyla fiyat teklifine dayanak belgeler ilgili meslek mensubundan 24.09.2019 tarih ve E.119583 sayılı yazı ile “…iş ortaklığınca KGM/3780/2-M iş kalemindeki “03.017/3” poz numaralı “kompresör”e yönelik olarak aşırı düşük teklif  açıklaması kapsamında, Raysan Müh. Kalıp Makine Ltd. Şti. kaşe ve imza bilgisine yer verilen fiyat teklifi sunulmuştur.

Anılan mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda değerlendirme yapılabilmesi için kompresör girdisi için sunulan fiyat teklifine dayanak belgelerin (maliyet tutarı tespit tutanağı (Ek-O.5) satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) vb. belgeler), idaremize üç (3) iş günü içinde göndermeniz gerekmektedir.…” ifadelerine yer verilmek suretiyle istenilmiş ve 26.04.2019 tarihinde meslek mensubu tarafından idareye sunulan belgeler uygun görülerek 26.04.2019 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Yakar Galvaniz Metal Yol İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi. – Alpaslan Yol İnşaat Taahhüt Madencilik Elektrik Elektronik Telekomünikasyon Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı)üzerinde bırakıldığı görülmüştür.

Başvuru sahibinin iddiaları ile sınırlı olarak yapılan inceleme aşağıdaki gibidir.

Buna göre, aşırı düşük teklif açıklamalarındaki maliyetlerin tevsiki için piyasada faaliyet gösteren üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi sunulması halinde, fiyat teklifine dayanak oluşturan belgelerin, açıklama kapsamında sunulmasının zorunlu olmadığı, ancak idarece gerekli görülmesi halinde bu belgelerin ilgili meslek mensubundan istenebileceği açıktır. Şikâyete konu ihalede 10.04.2019 tarihli ve 2019/MK-131 sayılı Kurul kararı gereği sunulan fiyat teklifine dayanak oluşturan belgelerin ilgili meslek mensubundan istenilmesinin gerekli olduğu anlaşılmaktadır. İdarenin 24.04.2019 tarihli yazısı üzerine kompresör girdisine ilişkin fiyat teklifine dayanak oluşturan belgeler, fiyat teklifini düzenleyen meslek mensubundan istenilmiş, ilgili meslek mensubu tarafından düzenlenen 26.04.2019 tarihli yazı ekinde istenilen belgeler(Ek.O-6 satış tutarı tespit tutanağı) idareye gönderilmiştir.

Raysan Müh. Kalıp Makine Ltd. Şti. tarafından verilen 13.11.2018 tarihli söz konusu fiyat teklifine dayanak oluşturan belge olarak gönderilen 13.11.2018 tarihli ve 1 sayılı satış tutarı tespit tutanağı incelendiğinde, yevmiye defteri ve envanter defterinin tasdiki tarihinin “19.12.2017” olarak, esas alınan geçici vergi beyanname döneminin ise “2018/3” olarak belirtildiği görülmüş olup, tutanağın düzenlenme tarihinin (13.11.2018) fiyat teklifi düzenleme tarihinden sonra olmadığı anlaşılmış, bu itibarla başvuru sahibinin bu hususlara yönelik iddiası yerinde görülmemiştir.

Diğer yandan idarenin 24.04.2019 tarihli yazısında “…Anılan mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda değerlendirme yapılabilmesi için kompresör girdisi için sunulan fiyat teklifine dayanak belgelerin (maliyet tutarı tespit tutanağı (Ek-O.5) satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) vb. belgeler), idaremize üç (3) iş günü içinde göndermeniz gerekmektedir…” ifadesine yer verilerek ile Ek.O-5 veya Ek.O-6 maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının istenildiği, meslek mensubu ile fiyat teklifini düzenleyen firma arasındaki tam tasdik sözleşmesinin sunulmasının istenilmediği, gerekli görülmesi halinde fiyat teklifine dayanak olan belgelerden hangilerinin isteneceği hususunun idarelerin takdirinde olduğu, bu nedenle meslek mensubu tarafından idarece açıkça talep edilmeyen tam tasdik sözleşmesinin sunulmamasının aykırılık oluşturmadığı, yine mevzubahis ürünlerin envanter kaydında olduğuna dair ilave belge sunulmasının da gerekli olmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin bu hususlara yönelik iddiası yerinde görülmemiştir.

Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamına idareye sunulan fiyat teklifinde tek bir mala ilişkin(kompresör) fiyatın yer aldığı, fiyat teklifinde belirtilen tarih ve sayı ile teklife dayanak oluşturan satış tutarı tespit tutanağındaki tarih ve sayının aynı olduğu (13.11.2018/(1)), tutanakta belgenin başvuru konusu ihaleye yönelik olarak Yakar Galvaniz Metal Yol İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi. – Alpaslan Yol İnşaat Taahhüt Madencilik Elektrik Elektronik Telekomünikasyon Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığı’na düzenlendiğinin belirtildiği, sunulan satış tutarı tespit tutanağındaki bilgiler ile fiyat teklifindeki bilgilerin uyumlu olduğu, buna göre dayanak belge olan satış tutarı tespit tutanağındaki tabloda belirtilen bilgilerin, tek bir mala ilişkin olarak alınan fiyat teklifindeki kompresöre karşılık geldiğinin anlaşıldığı, fiyat teklifinde öngörülen birim fiyatın satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığı anlaşılmıştır.

Yine başvuru sahibi tarafından, “aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan belgeleri düzenleyen şirketin defterlerinde, 152 numaralı mamul mallar tablosunun boş bırakıldığı ve 153 numaralı ticari mallar hesabında ise bariz hatalar yapıldığı” iddia edilmekte ise de, fiyat teklifinin ağırlıklı ortalama birim satış tutarı dikkate alınarak hazırlandığı ve son geçici vergi beyanname dönemindeki 600 numaralı yurt içi satışlar hesabında bulunan kayıtlara ilişkin bilgilerin dayanak alındığı, dolayısıyla söz konusu iddianın yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak başvuru sahibinin söz konusu iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.