İHALE İPTALİ VE BELGELERİN YETERLİK KRİTERİ OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

Karar Tarihi : 12.06.2024
Karar No : 2024/UM.I-794
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Belpa Ankara Eğt. Sağ. Hiz. İnş. En. Gı. Te. İth. İhr. Tic. A.Ş.,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/492121 İhale Kayıt Numaralı “10 Aylık 5 Kısım Çeşitli Gıda Malzemesi Alım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Belpa Ankara Eğt. Sağ. Hiz. İnş. En. Gı. Te. İth. İhr. Tic. A.Ş. tarafından 20.05.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “10 Aylık 5 Kısım Çeşitli Gıda Malzemesi Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Üreten Temizlik İnş. Kim. Gıda Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Öz Aras Kurumsal İth. İhr. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın 21.05.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında, idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 03.06.2024 tarih ve 147432 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 03.06.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/655 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İhaleye teklif veren Sartaş Gıda San. ve Tic. Ltd.Şti.nin muhteviyatı itibariyle sahte belge kullanmak suretiyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesinin (c) bendinde yer alan eylemi gerçekleştirdiğine ilişkin olarak 21 Mayıs 2024 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulundukları, ancak başvurularının idarece 10 (on) günlük sürenin bitimi olan 31.05.2024 tarihine kadar cevap verilmeyerek zımnen reddedildiği ve 31.05.2024 tarihinde ihalenin iptali kararının kendilerine tebliğ edildiği,
Sartaş Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nin başvuru konusu ihaleye katılmadan önce aynı idare tarafından 15.04.2024 tarihinde 2024/487886 İhale Kayıt Numarası ile 4734 sayılı Kanun’un “İstisnalar” başlıklı 3’üncü maddesinin (g) bendi kapsamında yapılan 2 aylık 4 Kısım Çeşitli Gıda Malzemeleri ihalesinde “…TS13075, TS6914, TS13027 … belgelerini sunmadıkları ve yeterlilik kriterlerini sağlamadıkları” gerekçesi ile ihale dışı bırakıldığı, sonrasında Ankara ilinde özellikle Gimat Bölgesinde sahte ve yanıltıcı belde düzenleyerek para karşılığı belge düzenleyen TUSEME İnc. Ltd. Şti.den belge düzenlettiği, mevcut belgeleri bilerek sadece ihalelere katılmak için düzenlettiği, Sartaş Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sahte belge temin etmek fiilini gerçekleştirilmesi nedeniyle geçici teminatının gelir kaydedilmesi ve hakkında yasaklama işlemi yapılması gerektiği, ancak idarece ihalenin iptaline karar verilerek isteklinin korunmaya çalışıldığı,
İhalenin iptal gerekçelerinin mevzuata ve hukuka aykırı olduğu, bu nedenle ihalenin iptal kararının iptalinin gerektiği, ihalenin iptal gerekçesinin ihale ilanı ve İdari Şartnamenin 48.1’inci maddesindeki düzenlemelere yönelik olduğu, ihale ilanının ve ihale dokümanınınkesinleşmesinden ve 20.05.2024 tarihinde tekliflerin sunulmasından sonra (31.05.2024 tarihinde) ihalenin iptalinin mevzuata ve hukuka aykırı olduğu, ayrıca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 60’ıncı maddesinde yer verilen görevlilerin ceza sorumluluğu düzenlemesi gereğince başvuruya konu ihalede görevlilerin kanuni görevlerini yerine getirmedikleri, bu nedenle kendilerinin ve kamunun zarara uğradığı iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
…
Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; İdari Şartname’nin 7’nci maddesi dışındaki diğer maddelerinde veya Teknik Şartname’de düzenlenen ve yeterlik kriteri olması öngörülen belgelerin, İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde açıkça belirtilmesi gerektiği; bu çerçevede, İdari Şartname’nin 7’nci maddesi ile söz konusu Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde sayılan belgeler dışındaki belgelerin tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınmayacağı anlaşılmış olup, başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde TS 13075, TS 6914, TS 13027, ISO 9001:2015, ISO 14001:2015, ISO 22000:2018 belgelerine yönelik herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı görülmüştür.
Başvuru sahibi tarafından ihale dokümanı düzenlemelerine karşı süresi içerisinde herhangi bir itirazen şikâyet başvurusunun yapılmadığı, dolayısıyla ihale dokümanının bu haliyle kesinleştiği tespit edilmiş olup, istekliler tarafından da kesinleşmiş mevcut ihale dokümanı düzenlemelerine göre tekliflerin değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Bu bağlamda, İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesi gereğince 7’nci maddede sayılan belgeler dışındaki belgelerin tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınamayacağının açık bir şekilde düzenlendiği, dolayısıyla İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde açık bir şekilde yer verilmeyen herhangi bir ihale dokümanı düzenlemesinin başvuruya konu ihalede yeterlik kriteri olarak dikkate alınamayacağı, bu kapsamda İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde yeterlik kriteri olarak düzenlenmeyen hususlara ilişkin yeterlik bilgileri tablosunda herhangi bir bilgi/belge beyanında bulunulması ve sonrasında belge sunulmasının beklenmeyeceği, bu itibarla başvuru sahibinin iddiasına konu hususların ihalede yeterlik kriteri olarak düzenlenmeyen belgelere yönelik olduğu, isteklilerin tekliflerinin geçerliliği noktasında bu belgeler üzerinden değerlendirmede bulunulamayacağı ve istekliler tarafından sunulması gerekmeyen belgeler üzerinden de inceleme yapılamayacağından başvuru sahibinin iddiasının bu hususlara ilişkin kısmının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
31.05.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile “…5 kısımdan oluşan gıda malzemeleri alımı ihalesinin piyasadan temin edilebilen mal kalemlerinden oluştuğu, özel imalat süreci gerektiren mal alımı niteliğinde olmadığından İdari şartnamenin 48.1 maddesinde yapılan düzenleme ile İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri olarak istenen TS 13075, TS 6914, TS 13027, ISO 9001:2015, ISO 14001:2015, ISO 22000:2018 belgelerinin, aktarılan Kamu ihale Mevzuatı hükümlerine göre ihalede yeterlik belgesi olarak istenemeyeceğinden ihalenin 4734 sayılı Kamu ihale Kanunun 39 uncu maddesi gereğince iptaline…” ifadelerine yer verilerek ihalenin iptaline karar verildiği görülmüştür.
Yukarıda yer verilen mevzuat hüküm ve düzenlemelerinden anlaşılacağı üzere ihale komisyonu kararı üzerine idarenin, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte takdir yetkisi olduğu, ancak bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığından kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun şekilde kullanılması gerektiği anlaşılmıştır.
İdarece ihalenin iptaline gerekçe olarak gösterilen hususun, ihalenin özel imalat süreci gerektiren mal alımı niteliğinde olmadığı, bu nedenle İdari Şartnamenin 48.1’inci maddesinde belirtilen belgelerin ihalede yeterlik belgesi olarak istenemeyeceği şeklinde olduğu ifade edilmişse de yukarıda yapılan değerlendirmelere göre, İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesi gereğince 7’nci maddede sayılan belgeler dışındaki belgeler tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınamayacağından mevcut doküman düzenlemeleri kapsamında İdari Şartnamenin 48.1’inci maddesinde belirtilen belgelerin yeterlik kriteri niteliği taşımadığı ve bu durumun tekliflerin mevcut doküman düzenlemelerine göre değerlendirilmesine engel oluşturabilecek nitelikte olmadığı değerlendirilmiş olup iptal gerekçesinin mevzuata uygun olmadığı ve kesinleşen ihale dokümanı düzenlemelerine göre tekliflerin değerlendirilerek ihale sürecine devam edilmesi gerektiği sonucuna varıldığından başvuru sahibinin iddiasının bu kısmı yerinde görülmüştür.
…
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.