İş Deneyim Belgesinin Benzer İş Tanımı Ve İsteklinin İş Deneyim Tutarının İdarece Talep Edilen Kriterleri Karşılamadığı İddiası

Karar No              : 2022/UY.II-364

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2021/660622 İhale Kayıt Numaralı “Batman OSB Tekstil Kent Projesi İnşaatı Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Batman İl Özel İdaresi tarafından 16.11.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Batman OSB Tekstil Kent Projesi İnşaatı Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Sinika Yapı Anonim Şirketi nin 31.12.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.01.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 20.01.2022 tarih ve 2783 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.01.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2022/81 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin beyan ettiği iş deneyim belgesi tutarı yanlış olduğundan, doğru belge tutarının tespiti hâlinde güncellenmiş iş deneyim tutarının söz konusu istekli tarafından teklif edilen fiyatı karşılamadığının ve iş deneyimine konu işe ait hakedişler karşılaştırıldığında belge tutarının yazılan tutardan çok daha düşük olduğunun görüleceği; açıklanan nedenlerle ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi istekliye ait iş deneyim belgesine konu işe ilişkin hakedişlerin incelenmesi ve doğru belge tutarının yeniden tespit edilerek elde edilen belge tutarının güncellenmesi gerektiği,

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “b) Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer inşaat tekniği gerektiren, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç, ihtisas ve organizasyon gerekleri itibariyle benzer özellikteki işleri,

…

ı) Esaslı unsur: Proje bütünlüğü çerçevesinde yapının amacı ile işlevi ve/veya gerçekleştirilen toplam iş tutarı içerisindeki farklı iş gruplarına ait tutarların dağılımı göz önünde bulundurularak belirlenen ana iş grubunu… ifade eder.” hükmü,

Söz konusu Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.

(2) Aday veya istekliler tarafından, iş deneyimlerini tevsik için;

a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

b) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen…

…

(6) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

(7) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını sağlaması halinde; diğer ortaklar, istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından az olmamak üzere, benzer işe ait olmayan bir yapım işine ilişkin belge sunabilirler. Bu durumda; yeterlikleri tespit edilenler arasından belli sayıda adayın davet edilmesinin öngörüldüğü belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde, benzer işe ait olmayan yapım işine ilişkin iş deneyimleri, kısa listenin oluşturulmasında yapılan puanlamada dikkate alınmaz.

…

(17). Bu Yönetmeliğin 43 üncü maddesinin sekizinci fıkrasına göre düzenlenenler hariç olmak üzere belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlarca düzenlenecek iş deneyim belgelerinde; belgeye konu işin esaslı unsuru ile belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımına yer verilir. Ancak, işin amacı ile işlevini gerçekleştirecek seviyede veya bir iş grubuna ilişkin aşama ve kısımları içerecek şekilde tamamlanmaması gibi hallerde esaslı unsur belirtilmez ve belgede buna ilişkin açıklamaya yer verilerek işin tamamlanan aşama ve kısımları belirtilir.” hükmü,

Mezkûr Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının tespiti” başlıklı 46’ncı maddesinde, “(1) İş deneyim belgelerine, fiilen gerçekleştirilen, denetlenen veya yönetilen işlerin tutarı olarak, devam eden işlerde ara hakediş raporlarındaki, geçici kabulü yapılmış işlerde ise hakediş raporları ve varsa kesin hakediş raporundaki iş veya görevle ilgili tutarlar herhangi bir güncelleştirmeye tabi tutulmadan yazılır.

(2) Bu tutar;

…

b) Yurt içinde anahtar teslimi götürü bedel veya teklif birim fiyat ya da karma teklif alınmak suretiyle sözleşmeye bağlanan işlerde; fiyat farkları hariç, varsa yasal keşif artışları dahilhakedişteki sözleşme fiyatları ile yapılan işin tutarı üzerinden,

…

belirlenir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) Aday ve isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı olarak alınmış iş deneyim belgeleri dikkate alınır. Birden fazla iş deneyimi toplanarak değerlendirilemez.

(2) İhale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. Ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının tamamı değerlendirilir.

(3) İş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerden edinilen iş deneyim belgelerindeki tutarlar, aday veya isteklinin belge sahibi iş ortaklığındaki hisse oranları esas alınarak değerlendirilir. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde, iş ortaklığının iş deneyiminin değerlendirilmesinde ortakların hisse oranlarına bakılmaksızın sunduğu belge üzerindeki tutar esas alınır.

(4) Konsorsiyum tarafından gerçekleştirilen işlerde, ortakların iş deneyim tutarı, gerçekleştirdikleri iş kısmına ilişkin tutar esas alınarak dikkate alınır.

(5) İş deneyim belgelerinin değerlendirilmesinde;

a) İş bitirme belgelerinde, belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olması,

b) İş durum belgelerinde, belgeye konu işin gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olması ve ilk sözleşme bedelinin tamamlanması,

c) İş denetleme ve iş yönetme belgelerinde,

1) Belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son on beş yılda içinde olması kaydıyla, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen denetleme veya yönetme faaliyetinde bulunulmuş olması,

2) Gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olduğu ve ilk sözleşme bedelinin tamamlandığı işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen denetleme veya yönetme faaliyetinde bulunulmuş olması,

şartı aranır ve geçici kabul tarihi veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihale ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olduğu işler de bu kapsamda değerlendirilir.

(6) İş deneyim belge tutarlarının değerlendirilmesinde;

a) İş bitirme ve iş durum belge tutarları tam olarak,

b) Denetim veya yönetim faaliyetleri nedeniyle alınan belge tutarları beşte bir oranında,

dikkate alınır…” hükmü mevcuttur.

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2’nci maddesinin sekizinci fıkrasında “İş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun belirlenmesinde, işin yapım amacı ile işlevinin ve/veya yapılan toplam iş tutarı içerisindeki farklı iş gruplarına ait tutarların dağılımının göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Örneğin, yapılan iş tutarının %30’unun AI grubuna giren köprü işleri, %30’unun AII grubuna giren tünel işleri ve %40’ının AVI grubuna giren demiryolu işleri olan bir demiryolu yapım işinde, projenin amacı ve işlevinin canlı ve cansız varlıkların bir yerden bir yere nakli için gerekli olan demiryolunun yapılması olduğundan, esaslı unsur “AVI Grup: Demiryolu İşleri (Altyapı + Üstyapı)” olarak belirlenebilecektir…” açıklaması bulunmaktadır.

Aynı Tebliğ ekindeki Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Listesi başlıklı tablonun (B) Üstyapı (Bina) İşleri başlıklı kısmında, III. grup bina işlerine ilişkin düzenleme aşağıdaki gibidir: 

…

Söz konusu Şartname’nin aynı maddesinin 7.6 numaralı fıkrasında “Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

B III / Grubu Bina İşleri benzer iş olarak kabul edilecektir.

7.6.1 Mezuniyet belgeleri/diplomalar:

İnşaat Mühendisi veya Mimar” düzenlemesi,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinin mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterlere ilişkin 7.5 numaralı fıkrasının 7.5.1 numaralı bendinde “…İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 80’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibinin 20.01.2022 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusu akabinde, ihaleyi yapan idareden 21.01.2022 tarihinde ihale işlem dosyası talep edilmiş, söz konusu ihale işlem dosyası talebine ilişkin olarak 02.02.2022 tarihinde idareye tekit yazısı tebliğ edilmiş ve aynı tarihte, idarece gönderilen ihale işlem dosyasının Kurum kayıtlarına girdiği görülmüştür. İhale işlem dosyasında yapılan inceleme sonucunda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin Yeterlik Bilgileri Tablosundaki sayfalarda eksiklik olması ve başvuru sahibinin iddiasındaki ihale üzerinde kalan isteklinin iş deneyim belgesine ilişkin hususlar sebebiyle 07.02.2022 tarihinde idareden ek bilgi-belge talebinde bulunulmuştur.

Bahsi geçen ek bilgi-belge talebi yazısında “…Yapılan incelemede, ek olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgelere de ihtiyaç duyulmuştur:

1) İdarenizce Kurumumuza gönderilen ihale işlem dosyasının 211 ve 212. sayfalarında yer alan Nasıroğlu A.Ş. + Muhammed Enes Nasıroğlu İş Ortkalığı adına Batman İl Özel İdaresi’nce 18.06.2020 tarihinde düzenlenmiş olan 2108/421707-2982906-1-1 sayılı Batman İl Halk Kütüphanesi İnşaatı işine ait iş deneyim belgesinde bulunan iddia konusu belge tutarının incelenebilmesi amacıyla, sözü edilen işe ilişkin olarak, belgede adı geçen isteklinin teklif mektubu, sözleşme, hakediş raporları/icmali, kabul tutanakları vb. ilgili belgeler.

2) İdarenizce Kurumumuza gönderilen ihale işlem dosyasının 197 ve 198. sayfalarında ihale uhdesinde bırakılan Nasıroğlu A.Ş.’ne ait Yeterlik Bilgileri Tablosu bulunmakla birlikte söz konusu tablonun 4 sayfadan oluştuğu ancak 2 ve 4. sayfalarının ihale işlem dosyası dâhilinde mevcut olmadığı görüldüğünden bahsi geçen belgenin bütün sayfaları…” ifadeleri bulunmaktadır.

Bahsi geçen ek bilgi-belge talebi yazısına ilişkin olarak idarece gönderilen cevap yazısı ve ekindeki belgeler 11.02.2022 tarihinde Kurum kayıtlarına girmiştir.

16.11.2021 tarihinde elektronik olarak yapılan ihalede, 16.12.2021 tarihli ihale komisyon kararına göre, ihale üzerinde bırakılan firma Nasıroğlu Otomotiv İnş. San. ve Tic. A.Ş., ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli ise KN Yapı İnş. Tic. San. A.Ş.+Tağaç Ağaç San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’dır.

İhale üzerinde kalan firmanın Yeterlik Bilgileri Tablosundaki “EKAP’ta kayıtlı olan iş deneyim belgesi” başlıklı bölümde, söz konusu istekli tarafından beyan edilen iş deneyim belgesine ilişkin EKAP tarafından verilen sayı “2018/421707/2982906-1-1” şeklindedir.

EKAP üzerinden “2018/421707/2982906-1-1” sayılı iş deneyim belgesi hakkında yapılan incelemede, söz konusu belgenin, 18.06.2020 tarihinde Batman İl Özel İdaresi tarafından düzenlenen, 27.09.2018 tarihinde ihalesi gerçekleştirilen ve 19.02.2020 tarihinde geçici kabulü yapılan 2018/421707 İKN’li Batman İl Halk Kütüphanesi İnşaatı Yapım İşine ait olduğu; belgenin Nasıroğlu Otomotiv İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. (%99,50 ortaklık oranı), Muhammed Enes Nasıroğlu (% 0,50 ortaklık oranı) İş Ortaklığı adına düzenlendiği; mezkûr belgeye konu işe ait sözleşmenin 19.10.2018 tarihinde imzalandığı ve ilk sözleşme bedelinin 15.895.000,00 TL, belge tutarının ise işin ifası sürecinde yapılan iş artışı nedeniyle 17.124.499,50 TL olduğu tespit edilmiştir .

Bahsi geçen iş deneyim belgesinde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıda aktarılan “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinin ikinci fıkrasında uygun olarak, belgeye konu işin esaslı unsurunun “BIII Grubu / Bina İşleri” şeklinde belirtildiği; “Belge tutarı” başlıklı kısımda ise belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımının listelendiği görülmüştür. Sözü edilen listede, belgeye konu iş kapsamında yapılan inşaat işleri haricindeki AXVIII, CI, CII, CIII, DIV ve EIV grubu işler ve bu işlere ilişkin tutarlar bulunmaktadır.

Yukarıda belirtilen ek bilgi-belge talebi üzerine idarece gönderilen belgeler arasında yer alan ihale uhdesinde kalan isteklinin sunduğu iş deneyim belgesine dayanak Hakediş İcmali ve Yapılan İşler Listesi başlıklı belgeler incelendiğinde, iş artışı dâhil iş deneyim belgesi tutarının %73’ünün inşaat işleri, %14’ünün elektrik tesisatı işleri, %13’ünün ise mekanik tesisat işlerinden oluştuğu tespit edilmiştir. Hakediş icmali ve yapılan işler listesinden, söz konusu yapım işinde gerçekleştirilen tüm işlerin bina inşaatına ilişkin olduğu ve işin ifasında oluşan inşaat, elektrik tesisatı ve mekanik tesisatı oranlarının, iş deneyim belgesine konu işe ait sözleşmenin 3’üncü maddesinde belirtilen oranlarla örtüştüğü belirlenmiştir.

Başvuru sahibi, ihale uhdesinde bırakılan isteklinin iş deneyimine konu işe ait hakedişler karşılaştırıldığında, belge tutarının yazılan tutardan çok daha düşük olduğunun görüleceğini iddia etmekle beraber, idarece Kuruma gönderilen ek bilgi-belgeler arasında bulunan Hakediş İcmali, Hakedişlerin Özeti ve Yapılan İşler Listesi başlıklı belgelerde yer alan tüm toplam tutarlar 17.124.499,52 TL’dir ve bu tutar, başvuru sahibinin iddiasının aksine ihale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyim belgesindeki gerçekleştirilen iş tutarı olan 17.124.499,50 TL tutarından daha az değildir.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıda aktarılan “İş deneyim tutarının tespiti” başlıklı 46’ncı maddesinin ikinci fıkrasında bulunan hükme göre yapım işlerine ilişkin bir iş deneyim belgesi tutarı, yurt içinde anahtar teslimi götürü bedel veya teklif birim fiyat ya da karma teklif alınmak suretiyle sözleşmeye bağlanan işlerde; fiyat farkları hariç, varsa yasal keşif artışları dâhil hakedişteki sözleşme fiyatları ile yapılan işin tutarı üzerinden belirleneceğinden, yukarıda yapılan tespitler doğrultusunda, iş deneyime ilişkin olarak idarece istenen yeterlik kriterinin değerlendirilmesinde, ihale uhdesinde bırakılan isteklinin beyan ettiği iş deneyim belgesi tutarının tamamı olan 17.124.499,50 TL tutarının kullanılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Bunun dışında, yine yukarıda yapılan belirlemelere göre, ihale üzerinde kalan isteklinin sunmuş olduğu iş deneyim belgesinin, İdari Şartname’de belirtilen benzer iş tanımına uygun olduğu neticesine varılmıştır.

Bu durumda, iddia konusu iş deneyim belgesi tutarının güncel hâli 32.018.522,36 TL olmaktadır. Ancak, sözü edilen belge yukarıda belirtildiği üzere Nasıroğlu Otomotiv İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. (%99,50 ortaklık oranı), Muhammed Enes Nasıroğlu (% 0,50 ortaklık oranı) İş Ortaklığı adına düzenlendiğinden, ihale üzerinde kalan Nasıroğlu Otomotiv İnş. San. ve Tic. A.Ş.’nin payına düşen iş deneyim tutarı 32.018.522,36 x %99,5 = 31.858.429,75 TL’dir.

İhale üzerinde bırakılan Nasıroğlu Otomotiv İnş. San. ve Tic. A.Ş.’nin teklif ettiği tutar 23.295.000,00 TL ve söz konusu isteklinin sağlaması gereken asgari iş deneyim tutarı 23.295.000,00 x %80 = 18.636.000,00 TL olduğundan, ihale üzerinde kalan isteklinin beyan etmiş olduğu iş deneyim belgesinin, hem benzer iş tanımına uygunluk hem de tutar açısından başvuru konusu ihalede idarece ortaya konan koşulları sağladığı sonucuna varılmıştır.

Yapılan değerlendirmeler doğrultusunda, ihale uhdesinde bırakılan Nasıroğlu Otomotiv İnş. San. ve Tic. A.Ş.’nin başvuru konusu ihalede sunmuş olduğu Batman İl Özel İdaresi’nce 18.06.2020 tarihinde verilmiş olan 19.02.2020 geçici kabul tarihli 2018/421707 İKN’li Batman İl Halk Kütüphanesi İnşaatı Yapım İşine ait iş deneyim belgesinin, benzer iş tanımı ve isteklinin sağlaması gereken iş deneyim tutarı açısından idarece talep edilen kritlerleri karşıladığı neticesine ulaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.