İdare Tarafından İstenilmemiş Bir Belgenin İstekli Tarafından Kendiliğinden Sunulması Durumunda, Bu Belgenin Ekinde Sunulan İmza Sirkülerinin Belgelerin Sunuluş Şekline Uygun Olmadığından Bahisle Değerlendirme Yapılmasının Yerinde Olmadığı
Karar No : 2020/UY.II-2082
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/508497 İhale Kayıt Numaralı “Şanlıurfa ve Suruç Ovaları Tahliye Kanalı Açılması ve Sanat Yapıları 1Kısım” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı tarafından 19.11.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Şanlıurfa ve Suruç Ovaları Tahliye Kanalı Açılması ve Sanat Yapıları 1.Kısım” ihalesine ilişkin olarak İntes Grup İnşaat ve Tic. A.Ş. – Özbek İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığınca 23.01.2020 tarih ve 4158 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.01.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu ihale kurulunun 25.11.2020 tarihli ve 220/MK-278 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
aşvuruya ilişkin olarak 2020/169-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Diğer istekliler tarafından yapılan şikâyet başvuruları üzerine idare tarafından verilen kararlar ile bu kararların uygulanması amacıyla alınan 2 No’lu ihale komisyonu kararının hukuka aykırılık teşkil ettiği, kendileri tarafından yapılan şikâyet başvurusu üzerine ihale üzerinde bırakılan Ark Su İnş. Proj. Müh. San. ve Tic. A.Ş.- Baytimur İnş. A.Ş. İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak değerlendirme dışı bırakma gerekçesi olarak belirtilen husus dışında anılan isteklinin teklifinin belirtilen nedenlerle de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği;
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan ve üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin dayanağını teşkil eden maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıyla ilgili olarak mükelleflerin (fiyat teklifini veren firmanın) imza sirkülerlerinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin Sunuluş Şekli” başlıklı 31’inci maddesinde belirtilen belgelendirme usulüne uygun olması gerektiği, ayrıca idare tarafından isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talebine ilişkin yazıda bu zorunluluğun isteklilere açık bir şekilde bildirildiği, bu durumda isteklilerce aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını düzenleyen mükelleflerin (fiyat teklifini veren firmanın) imza sirkülerlerinin asıl veya noter onaylı suret ya da ihaleden önce idarece aslı görülmüştür şerhi düşülen suret şeklinde sunulması gerekirken söz konusu imza sirkülerlerini bu kurala aykırı biçimde sunan isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği, şikâyet başvurusuna idarece verilen cevapta SMMM ya da YMM tarafından yapılan tasdik işlemlerinin uygun görüldüğü belirtilmekte ise de meslek mensuplarının aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında aslı gibidir şeklinde tasdike edebilecekleri tek belgenin kendilerine ait faaliyet belgesi olduğu ve bu sebeple tutanağı düzenleyen firmanın yetkilisinin imza sirkülerine yönelik iddianın bu gerekçeyle reddedilmesinin hukuka aykırı olduğu,
Makine ve ekipman girdilerini üçüncü kişilerden fiyat teklifi alarak ya da kendi malı ile açıklayan isteklilerin, bu açıklamalarının geçerli kabul edilebilmesi için makine ve ekipmanın idarece verilen analizinde belirtilen teknik özelliklerine (beygir gücü vb.) birebir uygun olması gerektiği, anılan isteklinin fiyat teklifi ile ya da kendi malı olarak açıkladığı makine ve ekipmanların analizde istenen teknik özellikleri birebir karşılamadığı, piyasada satışı yapılan hiçbir markanın tam olarak 210 hp (=156,60 kw) gücünde paletli ekskavatör üretmemesi nedeniyle 10.120.005 poz numaralı “Ekskavatör (paletli) (210 hp)” girdisi için alınan fiyat tekliflerinde belirtilen ya da kendi malı olarak gösterilen hiçbir paletli ekskavatörün tam olarak 210 hp (=156,60 kw) gücünde olmasının mümkün olmadığı, aynı durumun diğer makine girdileri için de söz konusu olduğu, fiyat teklifi veren firmanın meslek mensubundan veya kendi malı araçla açıklama yapılmışsa isteklinin meslek mensubundan satış tutarı tespit tutanağı ile yevmiye defteri kayıtları, fatura ve ruhsatlarının istenerek makinelerin özellikle beygir güçlerinin tam olarak analizde yazan rakamla birebir aynı olup olmadığının tespit edilmesi gerektiği, anılan isteklinin açıklamasında kullandığı makinelerin beygir güçleri başta olmak üzere teknik özelikleri analizde belirtilen özelliklerden farklı olduğundan aşırı düşük teklif açıklamasının analizlere uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
Analizlerde yer alan iş makinelerinin ve araçların birim fiyatlarının, bu makine ve araçların isteklinin kendi malı olduğu gerekçesiyle amortisman giderine ilişkin maliyetin düşürülmesi suretiyle hesaplandığı halde söz konusu iş makineleri ve araçlarının isteklinin kendi malı olduğunu göstermek üzere ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu sunulmadığı, amortisman süresini tevsik eden yasal belgelere açıklama kapsamında yer verilmediği, amortisman süresi sona ermemiş olan makine ve araçlar için amortisman hesaplanmadığı, makine ve araçların resmi rayiçlerinde güç ve kapasite değerleri ile teknik özelliklerine yer verilmesi nedeniyle, fiyat teklifi alınarak ya da kendi malı makine ve araçlarla yapılan açıklamalarda söz konusu güç, teknik özellik ve kapasite değerlerinin sağlandığının belgelendirilmesi gerektiği halde bu belgelendirmenin yapılmadığı, bu kapsamda Ark Su İnş. Proj. Müh. San. ve Tic. A.Ş.- Baytimur İnş. A.Ş. İş Ortaklığı’nın pilot ortağı Ark Su İnş. Proj. Müh. San. ve Tic. A.Ş.ne ait Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi kayıtlarına göre söz konusu şirketin kuruluşuna ilişkin Ticaret Sicili Gazetesi nüshasının 31.05.2012 tarihli olduğu, bu durumda şirketin kuruluş tarihinden önce tüzel kişilik kazanması ve bu tarihten önce sahip olunan makinalarla açıklama yapılmasının da hukuka aykırı olduğu,
2) İsteklinin iş deneyim belgesi kullanılan ortağına yönetim yetkisi verilmesi halinde, bu yetkinin verildiğini gösteren Ticaret Sicil Gazetesi veya diğer tevsik edici belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerektiği halde Serfen İnşaat San. ve Tic. A.Ş. – Eskikale İnşaat Nak. Pet. Mad. Turz. San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından söz konusu belgelerin sunulmadığı dolayısıyla anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
İdarece, makine girdilerini fiyat teklifi ile açıklayan Serfen İnşaat San. ve Tic. A.Ş. – Eskikale İnşaat Nak. Pet. Mad. ve Turz. San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’na fiyat teklifi veren şirketlerin belgelerini düzenleyen ve onaylayan meslek mensuplarından bu fiyat tekliflerine dayanak bilgi ve belgeler istendiği, bu çerçevede meslek mensuplarınca idareye gönderilen bilgi ve belgeler arasında Kadir Pet. Ürn. İnş. Taş. Hafr. Mad San. ve Tic. Ltd. Şti.nin belgelerini düzenleyen ve onaylayan SMMM Yılmaz Kurt’un göndermesi gereken fiyat teklifine konu iş makinesinin kapasite ve teknik özeliklerine ilişkin belgelerin bulunmadığı ve/veya istenen kapasite ve özellikleri taşımadığı anlaşıldığından, anılan iş ortaklığının bu gerekçeyle de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, ayrıca SMMM Yılmaz Kurt’un gönderdiği satış tutarı tespit tutanağının 09.01.2020 tarihli olduğu, halbuki aynı makineye ilişkin fiyat teklifinde tutanağın tarihinin 11.12.2019 olduğunun belirtildiği, bu durumda tutanak bulunmadığı halde fiyat teklifinin mevzuata aykırı şekilde düzenlendiği ve tutanağın idarece istenmesi halinde sonradan oluşturulması ile ilgili olarak yetkili mercilere bildirimde bulunulması gerektiği,
3) Kayaoğlu İnş. San. ve Tic. A.Ş.- İzgül Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’na ait teklifin değerlendirmeye alınmasının hukuka aykırı olduğu,
Anılan isteklinin idareye yapmış olduğu şikâyet başvurusunda, kendi malı olan araçlarla açıklama yapılması halinde Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre SMMM raporunun sunulması yeterli iken bu raporda atıf yapılan demirbaş listesinin de sunulduğu, fakat ihale komisyonu kararında da belirtildiği üzere SMMM tespit raporunda kazıcı yükleyici için demirbaş listesinin işaret edilen 2000-0004 satırında paletli yükleyicinin yer aldığı, analizlerde istenen makineye uygun makinenin ise 2000-0014 No’lu satırda yer aldığı, SMMM raporu ile işaret edilen listenin satır numarasının sehven hatalı yazıldığının sunulan belgelerden anlaşıldığı, demirbaş listesinin 2000-0014 satırında yer alan makinenin kazıcı-yükleyici olduğu ve ihale komisyonu kararında rayiçler üzerinden değerlendirme yapılarak çelişkili olduğu belirtilen durumun sehven yapılan bir hatadan kaynaklandığı ifadelerine yer verildiği, bu durumda isteklinin SMMM tespit raporunda hata yapıldığını kabul ettiği, bu hatayı düzeltmek için şikâyet dilekçesinin ekinde yeniden SMMM tespit raporunun sunulduğu, ancak mevzuat gereğince, aşırı düşük teklif açıklamasında mevzuata uygun şekilde sunulması gereken bir belgenin, ihaleden sonra şikâyet dilekçesi ekinde düzeltilerek yeniden sunulması suretiyle söz konusu aykırılığın geriye dönük olarak giderilmesinin mümkün olmadığı, demirbaş tespit raporunda demirbaş listesinin 2000-0004 sırasında olduğu belirtilen kazıcı-yükleyici aracın analizde istenen özellikte olmadığı,
Anılan isteklinin şikâyet başvurusunda, demirbaş listesinin SMMM tespit raporu ile birlikte sunulduğu, bu listede SMMM onayının bulunmamasının asli bir kusur olmadığı, zaten SMMM raporunun dayanağı olduğu için rapordaki tasdikle birlikte değerlendirilmesi gerektiği, kaldı ki bu durumun bir eksiklik olarak değerlendirilmesi halinde anılan Yönetmelik hükmü gereğince ek açıklama ve bilgi istenilmeden reddedilmesinde hukuki isabet bulunmadığı ifadelerine yer verildiği, bu durumda isteklinin SMMM raporunun dayanağı olarak sunduğu ve aşırı düşük teklif açıklamasında tevsik edici belge olarak kullandığı demirbaş listesinin SMMM tarafından onaylanmamış olması şeklindeki aykırılığın, söz konusu belgenin ihaleden sonra şikâyet dilekçesi ekinde SMMM tarafından onaylanarak yeniden sunulması suretiyle geriye dönük olarak giderilmesinin mümkün olmadığı,
Anılan isteklinin şikâyet başvurusunda, SMMM raporunda analizdeki anma adıyla demirbaş listesinin ilişkilendirildiği, aksi halde analiz girdisinde veya ÇŞB rayiçlerinde asgari veya yaklaşık güç değeri belirtilen iş makinelerinin piyasada aynı anma adıyla satılmasının mümkün olmadığı, bu nedenle tespit raporunda yer alan üç iş makinesinin de analiz girdisinde belirtilen adıyla zikredilerek demirbaş listesi ile eşleştirildiği, bu durumun bir eksiklik olarak değerlendirilmesi halinde anılan Yönetmelik hükmü gereğince ek açıklama ve bilgi istenilmeden reddedilmesinde hukuki isabet bulunmadığı, tereddütlerin ve bilgi eksikliklerinin giderilmesini teminen demirbaş listesinin SMMM onaylı nüshası ile tereddüde neden olan veya eksiklik olarak belirtilen araçların teknik değerlerine ilişkin belgelerin ekte sunulduğu ifadelerine yer verilerek, SMMM raporunda araçların kapasite değerlerine ilişkin olarak yapılan tespitlerin, demirbaş listesindeki bilgilerle uyuşmadığı halde değiştirilerek kullanıldığının kabul edildiği, ayrıca demirbaş listesi rapora dayanak olarak sunulduğu halde yukarıda belirtildiği üzere belgede SMMM onayı bulunmadığından, söz konusu aykırılıkların ihaleden sonra şikâyet dilekçesi ekinde sunulan belgelerle geriye dönük olarak giderilmesinin mümkün olmadığı,
4) Şikâyet başvuruları üzerine idarece verilen kararlarda iki farklı isteklinin şikâyet dilekçesinde temsilci ve vekil bilgilerine yer vermediğinin görüldüğü ancak teklifi idarece değerlendirmeye alınan Kayaoğlu İnş. San. ve Tic. A.Ş. – İzgül Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve diğer istekliler tarafından idareye sunulan şikayet dilekçelerinde de aynı aykırılığın bulunduğu, söz konusu dilekçelerde 4734 sayılı Kanunun 54’üncü maddesi ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik uyarınca başvuru sahibinin temsilcisi veya vekilinin adı, soyadı ve adres bilgilerinin yer almaması nedeniyle şikayet başvuruları usule aykırı olduğundan, anılan isteklilerin şikayetlerinin şekil yönünden reddedilmesi gerekirken bu başvurular üzerine esasa girilmesinin hukuka aykırı olduğu, dolayısıyla açıklanan iddia ve değerlendirmeler çerçevesinde düzeltici işlem belirlenmesine yönelik karar verilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuru sahibi İntes Grup İnşaat ve Tic. A.Ş. – Özbek İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin birinci iddiasında yer alan hususları “16.01.2020 tarihli ihale komisyonu kararıyla Ark Su İnşaat Proje Mühendislik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi-Baytimur İnşaat Anonim Şirketi İş Ortaklığının Ticaret Sicili Gazetesinde şirket yönetimindeki görevlilerin tamamının gösterilmemesi gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı ve Kamu İhale Kurulu tarafından 26.02.2020 tarih ve 2020/UY.II-402 sayılı karar ile de bahse konu gerekçenin yerinde bulunduğu dikkate alındığında, gelinen aşamada usul ekonomisi gereğince Ark Su İnşaat Proje Mühendislik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi-Baytimur İnşaat Anonim Şirketi İş Ortaklığına yönelik iddia konusu hususlara ilişkin inceleme yapılmasına gerek olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.” gerekçesiyle reddeden 26.02.2020 tarihli ve 2020/UY.II-403 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının ilgili kısmı, Ankara 3. İdare Mahkemesinin 15.09.2020 tarihli E:2020/1169, K:2020/1433 sayılı kararı ile iptal edilerek Mahkeme tarafından “Ark Su İnşaat Proje Mühendislik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi-Baytimur İnşaat Anonim Şirketi İş Ortaklığının Ticaret Sicili Gazetesinde şirket yönetimindeki görevlilerin tamamının gösterilmemesi gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına dair Kamu İhale Kurulu’nun 26.02.2020 tarih ve 2020/UY.II-402 kararına karşı açılan ve Mahkememizin E:2020/1182 esasına kayıtlı bulunan davanın olağan yargı yollarından geçmek suretiyle henüz kesinleşmemiş olduğu görüldüğünden davacının dava dışı Ark Su İnşaat Proje Mühendislik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi-Baytimur İnşaat Anonim Şirketi iş ortaklığına yönelik iddiaları incelenmek suretiyle 4734 sayılı Kanun’un 54. maddesinde belirtilen kararlardan birinin alınması gerekmektedir.” yönünde karar alınmıştır.
Anılan mahkeme kararının gereğinin yerine getirilmesi için alınan 25.11.2020 tarihli ve 2020/MK-278 sayılı Kurul kararı ile başvuru sahibinin 1’inci iddiasında yer alan hususların esasının incelenmesine karar verilmiş olup, bu kapsamda yapılan inceleme aşağıda yapılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
- a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
- b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
- c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.
İhale ilan tarihinde yürüklükte bulunan Yapım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.
(2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.
(3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.
…
(5) İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır. Konsorsiyumda, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ilişkin belgeler her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir.
…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir…” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;
Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.
…
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
ıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
…
- b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
- a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
…
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
…
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
- Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
- Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
- Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
- Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
- Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
- İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
…
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kiilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
…
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir…” açıklamaları bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
- a) Adı: ŞANLIURFA VE SURUÇ OVALARI TAHLİYE KANALI AÇILMASI VE SANAT YAPILARI 1.KISIM
- b) Yatırım proje no’su/kodu:1999A010070
- c) Miktarı (fiziki) ve türü: Suruç Ovası’nda yer alan toplam 207 053,81 m uzunluğundaki tahliye kanallarının açılması, üzerindeki sanat yapıları ile işletme ve bakım yollarının yapım işi ve 2. toplulaştırmanın yapılmasıdır.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: Şanlıurfa
- d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesine,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
- a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
- b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
- c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
27.12.2019 tarihli 1’inci ihale komisyonu kararından anlaşıldığı üzere, ilk oturumda S.Stroyservis Limited Company – Parsgrup Otomotiv İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı İle Semanur Ltd. Şti. – EEÇ İnş. Mim. Müh. Gıda Teks. Oto San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın geçici teminat mektubu ile sunulmayacak belgeler listesi sunmadıkları gerekçesiyle; Teskon Proses Değerli Madenler Finansal Danışmanlık Ticaret Limited Şirketi, Medsan Enerji İnş. ve Tur. A.Ş. – Tekyol Taah. İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı ve Simtay İnşaat A.Ş. tarafından sunulan kefalet senetlerinin yetkili olmayan şirket tarafından düzenlendiği ilk oturumda anlaşılmasa da daha sonra tespit edilmesi sebebiyle anılan isteklilerinin tekliflerinin sınır değer hesabına dahil edilmedikleri görülmüştür.
İdarece yapılan hesaplama sonucunda sınır değerin 169.679.792,58 TL olarak tespit edildiği ve 17 istekliye aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı, aşırı düşük teklif açıklaması için verilen süre sonunda Adakale Madencilik İnşaat A.Ş. – Stroysnabcontract LLC İş Ortaklığı, Mehmet Güneş İnşaat Yatırım San. ve Tic. A.Ş., Beryar İnşaat San. ve Tic. A.Ş. – Neta İnşaat Beton Madencilik San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Gökalp Proje Müşavirlik A.Ş., Eser İnşaat ve Tic. A.Ş. – Pırlanta Taahhüt İnşaat San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Ziver İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm Pazarlama San. ve Tic. A.Ş., Brj İnşaat San. ve Tic. A.Ş. – Hidrokar İnşaat ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Enkaya İnşaat Nakliye Tur. Pet. Ürn. Sa. ve Tic. Ltd. Şti. ve Kıbrıs İnşaat Taahhüt Madencilik Enerji San. ve Tic. A.Ş.- Erdem Altyapı Proje İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından herhangi bir yazılı açıklama sunulmadığı ve dolayısıyla anılan isteklilerinin (9 istekli) tekliflerinin reddedildiği,
Aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerden Ark Su İnşaat Proje Mühendislik San. ve Tic. A.Ş. – Baytimur İnşaat A.Ş. İş Ortaklığı ve İntes Grup İnşaat ve Tic. A.Ş. – Özbek İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun kabul edildiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunan diğer isteklilerin açıklamalarının mevzuata uygun bulunmayarak tekliflerinin reddedildiği,
Aşırı düşük teklif açıklamalarının değerlendirilmesinden sonra ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenebilmesi amacıyla yapılan fiyat dışı unsur puanlaması sonucunda ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Ark Su İnşaat Proje Mühendislik San. ve Tic. A.Ş. – Baytimur İnşaat A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakılmasına ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak İntes Grup İnşaat ve Tic. A.Ş. – Özbek İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın belirlenmesine karar verildiği görülmüştür.
16.01.2020 tarihli 2’nci ihale komisyonu kararına göre, idareye yapılan şikâyet başvuruları üzere idare tarafından yeniden yapılan değerlendirme sonucunda verilen düzeltici işlem kararı kapsamında;
Al-Ka İnşaat Nak. Taah. Tic. A.Ş.’ye ait teklifin değerlendirmeye alınmasına,
Ark Su İnşaat Prj. Müh. San. ve Tic. A.Ş. – Baytimur İnşaat A.Ş. İş Ortaklığı’na ait teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına,
Kayaoğlu İnşaat San. ve Tic. A.Ş. – İzgül Mühendislik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edilmesine karar verildiği ve yapılan puanlama sonucunda ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren Kayaoğlu İnşaat San. ve Tic. A.Ş. – İzgül Mühendislik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakılmasına, İntes Grup İnşaat ve Tic. A.Ş. – Özbek İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’na ait teklifin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesine karar verildiği görülmüştür.
Yapılan itirazen şikâyet başvuruları sonrası alınan Kamu İhale Kurulu kararları (26.02.2020 tarihli ve 2020/UY.II-402, 403, 404, 405, 406) neticesinde 05.03.2020 tarihli 3’üncü ihale komisyonu kararının alındığı, alınan kararda ihalenin İntes Grup İnşaat ve Tic. A.Ş. – Özbek İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, Everest Madencilik İnşaat Nakliye Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – İm-Sa İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı’na ait teklifin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesine karar verildiği görülmüştür.
Sınır değer tutarının altında teklif verdiği tespit edilen isteklilere gönderilen 05.12.2019 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama talep yazısında “… Kamu İhale Genel Tebliğinin 38 nci maddesinin birinci bendi kapsamında İdaremizce hazırlanan “sıralı iş grupları listesi” kullanılarak tespit edilen ve yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren ve yazımız ekinde verilen tabloda yer alan toplam 4 (dört) adet iş kaleminin analizlerinde yer alan girdi maliyetlerinin (açıklanması istenmeyen girdi maliyetleri hariç), işe ait İdari Şartnamenin 33 ncü maddesinin ikinci bendine ve 07/06/2014 tarihli ve 29023 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu İhale Genel Tebliğinin “Aşırı düşük teklif değerlendirmesi” başlıklı 45 nci maddesi ve alt bentleri ile ilgili diğer madde hükümlerine göre ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun olarak açıklanması ve belgelendirilmesi gerekmektedir. Ancak, sunulacak analizlerde, tüm girdileri (açıklama istenilmeyen analiz girdileri de dahil) gösterilmesi gerekmektedir…” ifadelerine,
13.12.2019 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama talep yazısında ise “İdaremiz tarafından 05.12.2019 tarih ve 789414 sayılı yazı ile Aşırı Düşük sorgulamada gönderilen Açıklama istenilen İş Kalemleri Analizleri içerisinde “Demir kesme ve bükme makinası’nın 1 saatlik ücreti” analizinin eksik olduğu tespit edilmiştir. Eksik olan analiz eklenerek Açıklama istenilen İş Kalemleri Analizleri son hali ekte gönderilmektedir. Konuyla ilgili olarak sunulacak tüm belgelerin, İdari Şartnamenin “Belgelerin Sunuluş Şekli” başlıklı 7 nci maddesinin yedinci bendine uygun olarak, en geç 17/12/2019 Salı günü saat 17:00′ ye kadar İdaremize sunmanız hususunda…” ifadelerine yer verildiği, yazı ekinde açıklama istenilen iş kalemleri listesi, açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesi, açıklama istenilen iş kalemlerine ait birim fiyat analiz formatlarının verildiği görülmüştür.
Yapılan incelemede, ihale konusu işin toplamda 102 iş kaleminden oluştuğu, idarenin bu kalemlerden 4 paçal iş kalemi (SOTK-01, SOTK-05, SOTK-06, SOTK-08 ) için açıklama istediği görülmüştür.
Başvuru sahibinin iddiaları kapsamında, Ark Su İnşaat Proje Mühendislik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Baytimur İnşaat Anonim Şirketi İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgeler incelendiğinde;
Anılan isteklinin ekskavatör (paletli) (210 hp), ekskavatör (paletli) (260 hp) kazıcı yükleyicinin (100 hp) isteklinin kendi malı olduğunu tevsik etmek üzere, “Demirbaş Makine Teçhizat ve Ekipmanlar Listesi” başlıklı belgenin sunulduğu, söz konusu belgenin meslek mensubu SMMM Melinda Öztürk tarafından düzenlenip onaylandığı, belge ekinde anılan meslek mensubuna ilişkin oda kayıt belgesi, mükellef Ark Su İnşaat Proje Mühendislik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile yapılan tam tasdik sözleşmesinin sunulduğu görülmüştür. Bahse konu belgede söz konusu araçların analizlerde belirtilen teknik özelliklerde olduğu tespit edilmiştir.
0.120.1005 poz nolu “Ekskavatör (Paletli) (210 hp) (maksimum 2,5m3)” Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2019 yılı rayiç bedelinin 600.000,00 TL olarak belirlendiği, anılan istekli tarafından sunulan demirbaş listesinde söz konusu aracın edinim yılının 2012 olduğu ve amortisman süresinin dolduğunun görüldüğü, anılan istekli tarafından amortisman maliyetinin;
Amortisman – 0,000083 x 600.000 = – 49,80
Yedek Parça 0,000044 x 600.000 = 26,40
Tamir, Bakım 0,000011 x 600.000 = 6,60
Sermaye Faizi, Sigorta 0,000023 x 600.000 = 13,80
Nakil, Montaj, Demontaj 0,000010 x 600.000 = 6,00
52,80
Toplam (0,0000171-0,000083)/0,0000171)x600.000= 308.771,93 TL olarak belirlendiği ve analizlerde bu rakamın kullanıldığı görülmüştür.
10.120.1007 poz nolu “Ekskavatör (Paletli) (260 hp) (maksimum 2,5m3)” Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2019 yılı rayiç bedelinin 690.000,00 TL olarak belirlendiği, anılan istekli tarafından sunulan demirbaş listesinde söz konusu aracın edinim yılının 2012 olduğu ve amortisman süresinin dolduğunun görüldüğü, anılan istekli tarafından amortisman maliyetinin;
Yukarıda yer verilen hesaplamaya paralel olarak (0,0000171-0,000083)/0,0000171)x690.000= 355.087,7193 TL olarak belirlendiği ve analizlerde bu rakamın kullanıldığı görülmüştür.
10.20.1029 poz nolu “Kazıcı yükleyici (100 hp) (maksimum 2,5m3)” Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2019 yılı rayiç bedelinin 285.000,00 TL olarak belirlendiği, anılan istekli tarafından sunulan demirbaş listesinde söz konusu aracın edinim yılının 2012 olduğu ve amortisman süresinin dolduğunun görüldüğü, anılan istekli tarafından amortisman maliyetinin;
Yukarıda yer verilen hesaplamaya paralel olarak (0,0000171-0,000083)/0,0000171)x285.000=146.666,66 TL olarak belirlendiği ve analizlerde bu rakamın kullanıldığı görülmüştür. Açıklanan nedenlerle başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anılan istekli tarafından C 20/25 beton harcı gri renkte normal hazır beton harçları, beton çelik çubuğu nervürlü 14-32 mm, çam kerestesi (II.sınıf) ve amonyum nitrat, fuel-oil karışımı maliyetlerini tevsik etmek üzere her biri için ayrı olmak üzere fiyat teklifi aldığı,
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin dayanağını teşkil eden maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıyla ilgili olarak mükelleflerin (fiyat teklifini veren firmaların) imza sirkülerinin sunulduğu görülmüştür.
4.02.2020 tarihli ve 3024 sayılı yazımız ile iddia konusu imza sirkülerlerinin asılları istenilmiş, idare tarafından 17.02.2020 tarihli ve 110507 sayılı yazı ekinde söz konusu belgelerin asılları gönderilmiş ve incelemeler belge asılları üzerinden yapılmıştır. Bu kapsamda, anılan iş ortaklığı tarafından üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin dayanağını teşkil eden satış tutarı tespit tutanaklarıyla ilgili olarak mükellefler tarafından sunulan üç adet imza sirkülerinden birinin meslek mensubu tarafından onaylanmış örnek, diğer ikisinin ise fotokopi olduğu görülmüştür.
Netice itibariyle, kamu ihale mevzuatına göre isteklilerin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sundukları fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını idareye sunmak zorunda olmadıkları, ancak idare tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği hüküm altına alınmış olup, somut ihalede idare tarafından maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının (aslının veya noter onaylı suretlerinin) sunulmasının istenilmediği, isteklinin bu belgeyi kendiliğinden sunduğu, idare tarafından istenilmemiş bir belgenin istekli tarafından kendiliğinden sunulması durumunda, bu belgenin ekinde sunulan imza sirkülerinin belgelerin sunuluş şekline uygun olmadığından bahisle değerlendirme yapılmasının yerinde olmadığı ve başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.