İhaleye İlişkin Toplam Teklif Tutarının Hatalı Yazılmış Olmasının Kısımlara İlişkin Tekliflerin Değerlendirilmesi Açısından Bir Etkisi Bulunmamaktadır

Karar No              : 2021/UH.I-1741

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2021/408666 İhale Kayıt Numaralı “2021-2022 Eğitim Öğretim Yılı İlköğretim Taşıma Hizmeti İşi (7 Taşıma Merkezi Okula 778 Öğrencinin 182 İş Günü Taşınması)” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Çatalpınar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 09.08.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2021-2022 Eğitim Öğretim Yılı İlköğretim Taşıma Hizmeti İşi (7 Taşıma Merkezi Okula 778 Öğrencinin 182 İş Günü Taşınması)” ihalesine ilişkin olarak Bulu Kardeşler Dayanıklı Tük. Mal. İnş. Gıda Nak. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin 17.08.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.08.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 31.08.2021 tarih ve 39851 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 31.08.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/1428 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, tekliflerinin birim fiyat teklif cetvelindeki toplam tutarda aritmetik hata yapıldığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin kısmi teklife açık olarak gerçekleştirildiği dolayısıyla aritmetik hatanın yapıldığı kısımda teklifin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, idarenin gerekçesinden de anlaşılacağı üzere taraflarına ait birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunmadığı yalnızca teklif cetvelinin toplam tutarı ve teklif mektubunda yer alan toplam tutarda hata olduğunun belirtildiği, bu fiyatların ise toplam fiyatın binde birinden çok az olduğu ve teklifin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.5.3’üncü maddesinde yer alan açıklama gereği uygun görülmesi gerektiği iddiasına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve  değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.

Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 56’ncı maddesinde “… (7) Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunduğu tespit edilen isteklilere ait teklifler değerlendirme dışı bırakılır…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aritmetik hata ve yuvarlama” başlıklı 16.5’inci maddesinde “16.5.1. Birim fiyat teklif cetvelindeki çarpım ve toplamlarda hata olması durumunda aritmetik hata olduğu kabul edilecek ve teklif doğrudan değerlendirme dışı bırakılacaktır. Kısmi teklif verilmesine imkan tanınan ihalelerde, isteklinin aritmetik hata yapılan kısma ilişkin teklifi değerlendirme dışı bırakılarak, teklif verdiği diğer kısımlar üzerinden ihale sonuçlandırılacaktır.

16.5.2. Kısmi teklife izin verilip verilmediğine bakılmaksızın, birim fiyat üzerinden teklif alınan tüm ihalelerde istekliler, hizmet alımı ihalelerinde işçi sayısı üzerinden teklif alınan işçilik kalemleri hariç, birim fiyatları ve birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan tutarları, virgülden sonra iki ondalık basamaklı sayıdan fazla olacak şekilde verebileceklerdir. Ancak, toplam teklif tutarı virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılacaktır. Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki değerler bir kuruşa tamamlanacak; yarım kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır.

Kısmi teklifin tek kalemden oluşması durumunda birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan tutar, en fazla virgülden sonra iki ondalık basamaklı olacak şekilde verilebilecektir. Kısmi teklifin birden çok kalemden oluşması halinde ise bu kalem tutarlarının toplanması sonucu bulunan kısım toplam tutarı en fazla virgülden sonra iki ondalık basamaklı olacak şekilde verilebilecektir.  Bir başka ifadeyle kısmi teklifin birden çok kalemden oluşması halinde her bir kalemin birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan tutarı, virgülden sonra iki ondalık basamaklı sayıdan fazla olacak şekilde verilebilecek, ancak kısım toplam tutarı en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılacaktır. Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki değerler bir kuruşa tamamlanacak; yarım kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır.

Yuvarlama işlemine ilişkin örnek:

Hesaplanan toplam/kısım toplamı teklif tutarı

Yuvarlama sonucu

500.815,414

500.815,41

500.815,4149

500.815,41

500.815,41582

500.815,42

500.815,4169

500.815,42

16.5.2.1. İşçilik ücreti, yol ve yemek bedeli ile bunlar üzerinden alınan prim tutarları gibi işçilik kalemlerini oluşturan maliyet unsurlarına ilişkin hesaplama yöntemi, sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında kanunla ve idari düzenlemelerle belirlenmiş olup, bu çerçevede 1 TL (Bir Türk Lirası)’nin altındaki tutarlar iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılmaktadır. Sosyal güvenlik mevzuatındaki düzenlemelerin emredici nitelikte olması nedeniyle isteklilerin ilgili mevzuatı gereğince yapacakları işçilik hesaplamalarında da anılan yöntemin uygulanması zorunluluğu bulunmaktadır. Bu sebeple, hizmet alımı ihalelerinde birim fiyat teklif cetvelinde yer alan ve işçi sayısı üzerinden teklif alınan işçilik kalemlerinin birim fiyatları ile birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan tutarları, virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılacaktır. Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki değerler bir kuruşa tamamlanacak; yarım kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır.

16.5.3. Elektronik araçlar yardımıyla tablolama programları (MS Excel, Numbers, Libre Office Calc ve benzerleri) kullanılarak oluşturulan teklif mektubu eki cetvelin çarpım ve toplamlarında yazılımdan kaynaklananyuvarlamalar nedeniyle oluşan hesaplama farklılıkları, toplam teklif fiyatının binde birine eşit veya daha az olması ve ihalenin sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasının değişmemesi kaydıyla aritmetik hata olarak kabul edilmeyecek ve bu farklılıklar isteklinin teklif cetvelinde yazılı birim fiyatlar esas alınarak ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilecektir. Yapılan bu düzeltme sonucu bulunan tutar, sınır değer hesabı hariç, isteklinin teklif ve yeterlik değerlendirmesine esas nihai teklif fiyatı olarak kabul edilecektir.” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Yuvarlama ve aritmetik hata” başlıklı 39’uncu maddesinde “39.1.  Birim fiyat teklif cetvelinde iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlar ve analizlerdeki rayiç fiyatlar, virgülden sonra iki ondalık basamaklı sayıdan fazla olacak şekilde yazılabilecektir. 39.2. Birim fiyat teklif cetvelinde, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemi için teklif edilen birim fiyatın çarpımı sonucu bulunan tutar, analizlerde de her bir girdi miktarı ile rayicinin çarpımı sonucu bulunan tutar, virgülden sonra iki ondalık basamaklı sayıdan fazla olacak şekilde yazılabilecektir. Ancak toplam teklif tutarı, virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılacaktır. Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki değerler bir kuruşa tamamlanacak; yarım kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır.

39.3. Birim fiyat teklif cetvellerinde çarpım ve toplamlarda aritmetik hata yapan istekliler değerlendirme dışı bırakılacaktır. Kısmi teklife açık ihalelerde ise isteklinin aritmetik hata yapılan kısma ilişkin teklifi değerlendirme dışı bırakılacaktır.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “ İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin; a) Adı: 2021-2022 Eğitim Öğretim Yılı İlköğretim Taşıma Hizmeti İşi (7 Taşıma Merkezi Okula 778 Öğrencinin 182 İş Günü Taşınması)…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “ Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.

20.2. Kısmi teklife ilişkin açıklamalar

20.2.1. Bu hizmet ihalesinde kısmi teklif verilebilir. Teklif mektuplarında, teklifin ihale konusu alımın tamamını mı yoksa bir kısmını mı kapsadığı hususu açıkça belirtilecektir. Taşıma merkezi okul/kurum/sınıflara bağlı güzergâhların tamamı ayrı bir kısım olarak belirlenmiştir. İstekliler bu Şartname’de ayrı bir kısım olarak belirlenen taşıma merkezi okul/kurum/sınıfa bağlı güzergâhların tamamına teklif vereceklerdir. Teklif değerlendirmesi her bir kısım için ayrı ayrı yapılacaktır. Birden fazla kısımda ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen istekli ile uhdesinde kalan kısımlar için tek bir sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 31’inci maddesinde “31.1. Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir.

31.2. Teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, sunulan belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde İdarece belirlenen sürede bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Bu çerçevede, tamamlatılması istenen bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak İdare tarafından iki iş gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayanların teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir.

31.3. Bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre içinde isteklilerce sunulan belgelerin, ihale tarihinden sonraki bir tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgeler, isteklinin ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını tevsik etmesi durumunda kabul edilecektir.

31.4. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir.

31.5. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif alınan ihalede, birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen teklifler ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin kapsamının “2021-2022 Eğitim Öğretim Yılı İlköğretim Taşıma Hizmeti İşi (7 Taşıma Merkezi Okula 778 Öğrencinin 182 İş Günü Taşınması) İşi” olduğu anlaşılmıştır.

İhalenin kısmi teklife açık olarak gerçekleştirildiği, bu kapsamda taşıma merkezi okul/kurum/sınıflara bağlı güzergâhların 50 ayrı iş kaleminden oluşturulduğu ve bu iş kalemlerinin her birinin ayrı birer kısım olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale komisyonu kararında başvuru sahibi isteklinin teklifinin “…Teklif verilen her güzergah için gün sayısı ve birim fiyat çarpılarak toplam tutarların hesaplandığı, güzergahlar için verilen birim fiyatların çarpım ve toplamlarında hata olmadığı, ancak birim fiyat teklif cetvelinin son sayfasında yer alan KDV hariç toplam tutarda aritmetik hata (toplam tutar eksik) bulunduğu tespit edilmiştir. Aynı hatalı tutarın birim fiyat teklif mektubuna rakam ve yazı ile de yazıldığı görülmüştür…” şeklinde gerekçe ile değerlendirme dışı bırakıldığı, başvuru sahibinin şikayet başvurusu üzerine idarece alınan kararda da benzer hususlara yer verildiği görülmüştür.

Başvuru sahibi Bulu Kardeşler Day. Tük. Mal. İnş. Gıda. Nak. İç. ve Dış. Tic. Ltd. Şti. tarafından ihalenin 21, 22, 23, 25, 39 ve 46’ncı kısımları dışında kalan diğer tüm kısımlara teklif sunduğu anlaşılmıştır.

Söz konusu isteklinin teklif sunduğu kısımlarda aritmetik hatanın bulunmadığı, ancak teklif sunulan kısımların toplam tutarının birim fiyat teklif cetvelinde ve birim fiyat teklif mektubunda 1.231.776,00 TL olarak hesaplanması gerekirken 1.231.766,00 TL olarak hesaplandığı anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan mevzuat gereği, isteklilerin birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığının inceleneceği, birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunduğu tespit edilen isteklilere ait tekliflerin değerlendirme dışı bırakılacağı, diğer bir ifadeyle birim fiyat teklif cetvelindeki çarpım ve toplamlarda hata olması durumunda aritmetik hata olduğu kabul edilerek teklifin doğrudan değerlendirme dışı bırakılacağı, kısmi teklif verilmesine imkan tanınan ihalelerde ise, isteklinin aritmetik hata yapılan kısma ilişkin teklifi değerlendirme dışı bırakılarak, teklif verdiği diğer kısımlar üzerinden ihalenin sonuçlandırılacağı anlaşılmaktadır.

Diğer taraftan, başvuruya konu ihalenin kısmi teklife açık olarak gerçekleştirildiği, bu nedenle ihalenin her bir kısmının ayrı bir ihale gibi değerlendirilerek ihalenin kısımlarına ilişkin tekliflerin ayrı ayrı dikkate alınmasının mümkün olduğu anlaşılmaktadır.

Başvuru sahibi isteklinin ihalenin ilgili kısımlarına ilişkin sunduğu tekliflerde aritmetik hata yapılmadığı ve bu tekliflerin kısım bazında değerlendirmeye alınmasına engel bir durumun bulunmadığı anlaşılmakta olup, bu nedenle ihaleye ilişkin toplam teklif tutarının hatalı yazılmış olmasının kısımlara ilişkin tekliflerin değerlendirilebilmesi açısından bir etkisinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle idarece tesis edilen işlemin kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Bulu Kardeşler Day. Tük. Mal. İnş. Gıda. Nak. İç. ve Dış. Tic. Ltd. Şti.nin ihalenin 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 24, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 47, 48, 49 ve 50’nci kısımlarına ilişkin sunduğu tekliflerin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.